روایتی از عشق در بستر تاریخ

عادله زمانی
عادله زمانی

روایتی از عشق در بستر تاریخ

نگاهی به کتاب “من و استادم ” از الیف شافاک

عادله زمانی

الیف شافاک نویسنده‌ای اهل ترکیه، نام آشنایی در دنیای نویسندگی است. نام الیف در جهان ناول‌های جهان وطن بسیار درخشان است. در سراسر جهان مجموعه‌ای ترجمه شده‌ی آثارش به بیش از سی زبان  توانسته در میان مخاطبین از ملل و فرهنگ های مختلف راه پیدا کند و بسیاری را محسور جادوی قلم وی گرداند.

الیف متولد ۱۹۷۱ میلادی در شهر استراسبورگ فرانسه می‌باشد. او فرزند یک دیپلمات است و در طی سال‌های کودکی و نوجوانی به واسطه‌ی شغل مادر توانسته است در شهرهای مختلف و میان فرهنگ‌های رنگ به رنگ رشد کند. به باور بسیاری، ویژگی بارز آثار وی که همان جهان شمولی و چند فرهنگی بودن است ناشی از همین‌ تجربیات منحصر به فرد کودکی و نوجوانی او در سرزمین‌های مختلف و در بسترهای فرهنگی متنوع است. چیزی که به او کمک کرده تا در جذب مخاطب ِجهانی موفق عمل کند و بسیاری را در جاده‌ی داستان‌هایش با خود به سفر ببرد.

در، درون مایه ی  آثار وی علاوه بر ویژگی جهان شمولی، ویژگی‌های دیگری نیز به چشم می‌خورد از آن جمله می‌توان آیینه تاریخ، عرفان، تقابل علم و مذهب، نگاه متفاوت وی به زن و مسائل زنان، توجه به اقشار مختلف اجتماع خصوصا قشرهای فراموش شده ولی حقیقی اجتماع اشاره کرد.
هنوز زمان زیادی از تولد الیف نگذشته بود که پدر و مادرش از هم جدا شدند. الیف با مادرش زندگی کرد و نبود پدر و نقش کمرنگ او در زندگی وی خواه ناخواه بر داستان‌ها و نقش‌های جنسیتی نوشته های او اثرگذار بوده است.

آثار زیادی از او به دست نشر سپرده شده و به پاس تعدادی از آن‌ها این نویسنده ی ترک موفق به اخذ ِاواردهای مختلف جهانی و درون وطنی خود گشته است.
از آثار او می توان به کتاب‌های ملت عشق، آینه‌های شهر، پدر و حرام زاده، پنهان، و البته کتاب “من و استادم” اشاره کرد.

کتاب "من و استادم " از الیف شافاک
کتاب من و استادم

کتاب ملت عشق را در سال ۲۰۰۹ به دست نشر سپرد که موفق به اخذ عنوان پرفروش ترین کتاب تاریخ ترکیه شد.
الیف شافاک در سال ۲۰۱۰ موفق به اخذ نشان شوالیه ی ادبیات و هنر کشور فرانسه شد.
آثار وی به بیش از سی زبان در دنیا ترجمه شده ست.
در ادامه کتاب من و استادم از الیف شافاک را به قلم نقادانه به کاوش می‌گیریم.

من و استادم یک ناول تاریخی است که قلم لطیف نویسنده توانسته  در آن جنبه های مختلف احساسات انسانی، حوادث تاریخی، باورها و عقاید را درهم آمیخته است.

الیف در طول داستان ماهرانه شخصیت‌های خیالی و ساخته‌ ذهن را با شخصیت‌های حقیقی تاریخی وارد داستان مشترک می‌کند‌. مثل اکثر آثار وی ردپای تاریخ به خوبی در داستان به چشم می‌خورد. داستان منسجم و یک تکه‌ی من و استادم از نظر زمانی در سه دوره‌ی سلطان سلیمان، سلطان سلیم و سلطان مراد عثمانی رخ می‌دهد. ‌‌ از منظر مکانی داستان حول شهر افسانه‌ای استانبول یا به گفته‌ی خود نویسنده شهری که بروی تپه‌ها بنا شده است می‌چرخد‌.
“جهان” پسرک هندی ِفیل‌بان به همراه فیل سفید “چوتا” به کاخ سلطان سلیمان عثمانی می‌رسد و در گیر صدها اتفاقی می‌گردد که حتا تصور آنها در خوابش نیز آسان نبوده ست.

الیف در ارتباط دادن فرهنگ‌های مختلف به هم و تلاش برای نشان دادن درون مایه‌ی مشترک تمام تمدن‌های بشری توان خوبی دارد‌. او به زیبایی زادگاه شخصیت اول داستان یعنی هند را به شهری که او امروز در آن اقامت دارد یعنی استانبول مرتبط می‌سازد و از درون مایه‌های یکسان حرف می‌زند.
در طول داستان شخصیت اصلی بعدی وارد می‌شود‌. شخصیتی که برخلاف جهان یک شخصیت حقیقی تاریخی و اثرگذار در تاریخ ترکیه است. استاد “سینان معمار”، معمار سلطنتی دربار سلیمان، سلیم و مراد عثمانی که معمار اصلی بسیاری از بناهای تاریخی شهر استانبول از جمله مسجد سلیمیه، مسجد شاهزاده و …می‌باشد.
الیف در مقدمه‌ی کتاب از ناشناخته بودن شخصیت سینان معمار در کشورش برخلاف دنیا دل‌گیر است و تلاش می‌کند تا به این شکل به وی ادای حق کرده باشد.

شخصیت خیالی جهان در طول داستان با یک شخصیت حقیقی دیگر در می آمیزد و این آمیزش دو شخصیت تا پایان داستان حفظ می‌شود‌.
جهان در طول داستان عاشق تنها دختر حقیقی سلطان عثمانی می‌گردد و نمایش عشق در بستر داستان را بر دوش می‌کشد.
مثل دیگر آثار الیف نشانی از عشق‌های اساطیری و آتشین دیده نمی‌شود او همواره در کتاب‌هایش عشق بین زن و مرد را مثل یک رود روان اما مداوم به تصویر می‌کشد. عشقی که در آمیخته‌ای احساسات حقیقی آدمی است. می‌تواند گاهی با لذت گاهی با نفرت و گاهی با حسرت همراه باشد. الیف هرگز تلاش نمی‌کند تا مخاطب را در برابر یک عشق غیر معقولانه‌ای عجیب قرار دهد.
تاریخ مثل همیشه در این اثر الیف نیز پررنگ می نماید، او داستان را در بستر جنگ‌ها، صلح ها، جشن ها عذاب‌ها، بلایات طبیعی و هر واقعه‌ی تاریخی دیگری به پیش می برد. حوادثی که در هر دوره از ادوار تاریخ تکرار می‌گردد.
در کلیت داستان تاکید بر ضرورت همدیگر پذیری فرهنگ های مختلف به خوبی به چشم می‌خورد. جهان دوستان و دشمنانی از فرهنگ‌های گوناگون دارد روند داستان به مخاطب می فهماند که زشتی و زیبایی می‌تواند در هر فرهنگی به چشم بخورد و مختص یک بستر یا شهر خاص نیست.
الیف مثل باقی آثارش از تعصب و خرافه پرستی و جهل نام می‌برد و خاطر نشان می‌کند که فقط متعصبین هر فرهنگی می‌توانند در روند زندگی مسالمت آمیز مردمان خلل ایجاد کنند.
نثر اثر ساده روان و جذاب است. مخاطب می‌تواند ساعت‌ها کتاب را بر زمین نگذارد.
پایان‌ها در داستان به سادگی ختم می‌شود که مخاطب را تاحدی می رنجاند. مخاطب انتظار دارد پایان داستان شخصیتی که مدت‌ها با او همراه بوده است بیش از نیم صفحه باشد .
فضاسازی ها کافی و ساده ست.
الیف به سادگی و در عین حال زیبایی تغییرات را به تصویر می‌کشد مثل چهارفصل یک شهر، احساسات انسانی در موقعیت‌های مختلف، تغییرات سن  و خوی و خلق ، تغییر نگاه به جهان با بالا رفتن سن و …
کتاب من و استادم در مجموع می‌تواند یک کتاب تاثیرگذار برای معرفی به دیگران باشد.
در طول داستان شما می‌توانید به راحتی وارد فضای تاریخی شوید و داستان پرفراز و نشیبی از عشق، حسرت، حسادت، تاریخ، تعصب سیاهی و سفیدی را در یک شهر شرقی اما آمیخته از فرهنگ‌های مختلف پی بگیرید.

من و استادم در کلیت کتاب جالب و زیبایی است که قادرست  مخاطب را ساعت‌ها با خود به یک سفر اعجاب انگیز از زندگی با تمام تلخی ها و شیرینی هایش ببرد.

Zeen is a next generation WordPress theme. It’s powerful, beautifully designed and comes with everything you need to engage your visitors and increase conversions.

Top Reviews